Bệnh vảy nến

Vảy nến là một loại bệnh ngoài da phổ biến có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Nó được là “một nỗi khốn khổ của loài người” bởi những mảng da bong tróc xấu xí khiến người bệnh luôn cảm thấy xấu hổ, ngại tiếp xúc với mọi người và đôi khi là sợ chính bản thân mình. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp độc giả tìm hiểu kỹ hơn về nguyên nhân, triệu chứng bệnh lý này, từ đó tìm ra phương pháp điều trị đúng cách, hiệu quả nhất.

Theo Thầy thuốc Ưu tú, bác sĩ CKII Lê Phương – chuyên gia da liễu có hơn 40 năm kinh nghiệm điều trị bệnh: Vảy nến (Tên tiếng anh: Psoriasis) là hiện tượng tăng sinh tế bào da khiến các tế bào da mới không kịp thay thế, những tế bào da cũ bị tích tụ lại tạo thành những mảng vảy trên da dày có màu đỏ, vảy trắng hoặc bạc. Đây là một bệnh lý mãn tính trên da khiến người bệnh vô cùng khó chịu.

Vảy nến có thể gặp ở mọi đối tượng với các mức độ tuổi khác nhau. Tỷ lệ mắc bệnh ở nam và nữ đều tương đương nhau. Theo thống kê của Bộ Y tế, hai nhóm tuổi bị mắc bệnh vảy nến nhiều nhất là những người trong độ tuổi 10 - 20 và 40 – 50 tuổi.

Bệnh lý này thường xuất hiện trên da sau đó biến mất, rồi đến một thời điểm nhất định lại bắt đầu tái phát trở lại. Vảy nến thường bùng phát khi da của bạn bị tổn thương, khi bạn thường xuyên bị áp lực, stress, bị nhiễm trùng hoặc bị kích ứng với thời tiết. Và đôi khi, bệnh xuất hiện không rõ nguyên nhân.

Vảy nến được phân chia ra làm nhiều dạng khác nhau, mỗi dạng sẽ có các đặc điểm và vị trí xuất hiện riêng biệt. Cụ thể là:

• Vảy nến da đầu: Là tình trạng trên da đầu xuất hiện các mảng vảy hoặc những mảng da dày có màu trắng bạc.
• Vảy nến hồng: Là một dạng phát ban da có màu hồng, hình tròn hoặc hình bầy dục thường xuất hiện ở ngực, lưng, bụng.
• Vảy nến thể giọt: Là những tổn thương trên da có dạng giọt nước ở khắp cơ thể, thường gặp nhiều ở trẻ em, đặc biệt là sau mỗi đợt trẻ nhỏ bị viêm họng do Streptococcus gây ra.
• Vảy nến móng tay, móng chân: Móng của người bệnh sẽ trở nên dày hơn và có những lỗ nhỏ trên khắp bề mặt móng.
• Vảy nến thể mảng: Ở các vùng như khuỷu tay, vùng dưới lưng và đầu gối sẽ xuất hiện các mảng da có màu trắng bạc, khô cứng và dễ bị bong tróc.
• Vảy nến thể mủ: Trên da sẽ xuất hiện các nốt mụn mủ gây ngứa ngáy, khó chịu. Tình trạng này gặp ở vùng da tay, chân.
• Vảy nến thể khớp: người bệnh sẽ bị sưng các khớp ngón tay, ngón chân hoặc đầu gối, xương sống,...
• Vảy nến nếp gấp: Đây là bệnh lý thường gặp ở những người bị béo phì, người bị tổn thương ở các vùng có nếp gấp của da như nách, mông, háng,...

Để có thể điều trị bệnh một cách hiệu quả, việc nắm rõ các kiến thức về bệnh là điều vô cùng quan trọng. Trước hết, chúng ta cần biết được bệnh vảy nến do đâu mà xuất hiện. Dưới đây là một số nguyên nhân điển hình dẫn đến bệnh lý này:

• Do di truyền: Đây là nguyên nhân gây bệnh lớn nhất. Vảy nến có liên quan trực tiếp đến vấn đề rối loạn miễn dịch nên trẻ nhỏ thường có nguy cơ bị bệnh cao nếu có bố mẹ bị nhiễm bệnh.
• Chấn thương: Những vùng da bị chấn thương, thậm chí là các vết trầy xước nhỏ là môi trường thích hợp cho vảy nến phát triển.
• Nhiễm trùng: Các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên như viêm amidan, viêm họng hạt có thể là nguyên nhân khởi phát để vảy nến hình thành thành và trở nên nghiêm trọng. HIV cũng dễ khiến tình trạng bệnh lý da liễu này nặng hơn.
• Do sử dụng thuốc: Do bệnh lý hay một số nguyên nhân mà người bệnh phải sử dụng một số loại thuốc khác nhau. Những loại thuốc này có thể làm tình trạng vảy nến của người bệnh ngày càng xấu đi.
• Do áp lực, căng thẳng tâm lý: Buồn phiền, lo lắng, stress, tâm trạng không ổn định chính là yếu tố kích thích vảy nến bùng phát và trở nên nghiêm trọng hơn.
• Các yếu tố thời tiết không thuận lợi: Thời tiết lạnh, khô dễ khiến tình trạng vảy nến bùng phát dữ dội. Ngoài ra, ánh nắng mặt trời cũng là yếu tố gây ảnh hưởng xấu đến bệnh lý này.

Vảy nến tuy là bệnh lý dễ gặp nhưng không phải ai cũng có thể nhận biết nó một cách chính xác. Để hạn chế việc nhầm lẫn đáng tiếc này, người bệnh cần để ý một số đặc điểm bệnh lý sau đây:

• Các vảy trên da có màu trắng bạc nổi lên khỏi bề mặt da và có viền màu đỏ hoặc hồng.
• Xuất hiện các vết nứt nẻ trên da gây đau nhức.
• Da khô cứng, nứt và gây chảy máu.
• Ngứa ngáy nghiêm trọng,da bị nổi ban đỏ.
• Tình trạng nặng có thể gây lở loét và đau tấy da.
• Các vùng khớp ở tay, chân, xương sống bị đau nhức, sưng cứng khó chịu.

Khi thấy cơ thể xuất hiện các dấu hiệu này, người bệnh cần tìm ngay cho mình các phương pháp điều trị phù hợp. Tuyệt đối không nên chủ quan vì bệnh có thể phát triển nặng và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.

Vảy nến không những ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn gây ra nhiều tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Do đó, các vấn đề xoay quanh bệnh lý này đều được người bệnh đặc biệt quan tâm.

Bệnh vảy nến có lây không là thắc mắc của khá nhiều người bệnh. Giải thích về vấn đề này, Bác sĩ Lê Phương cho biết: “Vảy nến là bệnh lý ngoài da chứ không phải là các bệnh lý truyền nhiễm do vi khuẩn hay virus gây ra. Do đó, bệnh lý này không lây nhiễm từ người sang người qua con đường tiếp xúc trực tiếp. Tuy nhiên, bệnh lý này lại có tính di truyền cao nên nó có thể lây từ bố mẹ sang con”.

Hầu hết các bệnh lý liên quan đến da liễu đều gây ra tình trạng ngứa ngáy khó chịu từ mức độ nhẹ đến nghiêm trọng cho người bệnh. Vậy bệnh vảy nến có ngứa không? Bệnh lý này khiến cho người bệnh thường xuyên bị ngứa râm ran trên da, đặc biệt là ngứa nhiều vào buổi đêm hoặc khi thời tiết thay đổi đột ngột.

Vảy nến gây kích thích các sợi thần kinh dưới da, gây ngứa và kích thích hình thành hành động gãi, cào để giảm ngứa. Người bệnh cần hạn chế tối đa việc làm này vì việc tác động vào có thể làm da bị trầy xước, từ đó khiến cho tình trạng vảy nến ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn. Trong trường hợp ngứa ngáy không chịu nổi, người bệnh có thể gãi vào các vùng xung quanh vị trí da bị vảy nến hoặc xoa nhẹ để giảm ngứa.

Và một vấn đề nữa cũng được người bệnh đặc biệt quan tâm đó là vảy nến có chữa được không và chữa như thế nào? Người bệnh nên biết rằng, đây là một căn bệnh mãn tính, do đó việc chữa khỏi hoàn toàn là khó có thể xảy ra. Các phương pháp điều trị chỉ có tác dụng giúp người bệnh sống chung với bệnh một cách thoải mái nhất và hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm của bệnh.

Tuy nhiên, có một ngoại lệ mà người bệnh cần lưu ý đó là bệnh vảy nến nhẹ thể giọt là một thể bệnh có thể tự khỏi được nhưng tỷ lệ rất thấp. Còn lại phần lớn đều chuyển sang thể mãn tính và việc điều trị sẽ chỉ có tác dụng duy trì để ngăn ngừa các triệu chứng của bệnh.

Khi không được điều trị đúng cách và hiệu quả, vảy nến có thể gây ra nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cũng như tâm lý của người bệnh. Đặc biệt, nó còn khiến người bệnh phải đối mặt với một số biến chứng nguy hiểm như:

• Làm suy giảm chức năng thận: Tình trạng vảy nến quá nặng có thể dẫn đến các bệnh lý như suy thận, thận hư.
• Ảnh hưởng đến huyết áp và tim mạch: Bệnh lý này gây ra những tác động xấu vào hệ thống tim mạch, từ đó gia tăng nguy cơ bị cao huyết áp. Ngoài ra, vảy nến còn kích thích sản xuất nồng độ cholesterol trong máu, làm nguy cơ bị xơ vữa động mạch, đau tim, đột quỵ,… tăng cao.
• Gây tổn thương buồng trứng và gây ra những biến chứng khi mang thai ở nữ giới: Nữ giới bị vảy nến sẽ có nguy cơ bị buồng trứng đa nang cao hơn rất nhiều so với người bình thường. Ngoài ra, nguy cơ sinh non khi mang thai của họ cũng khá cao.
• Gây nguy cơ bị béo phì, tiểu đường: Vảy nến dễ gây ra tình trạng rối loạn chuyển hóa lipid trong cơ thể. Đây cũng là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các bệnh lý như tiểu đường, béo phì.
• Ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý: Vảy nến vì không thể chữa khỏi hoàn toàn nên dễ gây ra cho người bệnh những khó chịu và mệt mỏi. Bên cạnh đó, làn da xấu xí do vảy nến còn khiến họ trở nên tự ti, ngại giao tiếp. Theo thống kê của Bộ Y tế, số lượng người bị trầm cảm từ mức độ nhẹ đến nặng do vảy nến rất đáng báo động.
• Gây ra các bệnh lý về mắt: Vảy nến, đặc biệt là vảy nến ở mặt, da đầu, mũi, tai có thể phát triển nặng và gây ảnh hưởng đến mắt và gây ra các bệnh lý như rối loạn di chuyển đồng tử, viêm bờ mi, viêm màng bồ đào, viêm kết mạc và suy giảm thị lực.
• Gây nguy cơ ung thư da cao: Vảy nến có thể làm phá hủy nghiêm trọng cấu trúc da và các DNA trong cơ thể. Đây là một trong những nguyên nhân làm gia tăng tỷ lệ mắc các bệnh lý ung thư nguy hiểm như ung thư hạch, ung thư phổi, ung thư da,…

Vảy nến nếu không được điều trị tốt có thể gây ra nhiều nguy hiểm cho sức khỏe. Do đó, việc điều trị bệnh như thế nào cần được tìm hiểu và áp dụng cẩn thận. Tùy vào cơ địa cũng như mức độ bệnh lý, mỗi bệnh nhân sẽ có cho mình các cách chữa riêng biệt. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến hiện nay mà bạn có thể tham khảo và áp dụng cho mình:

Cách chữa bệnh tại nhà

Các phương pháp điều trị tại nhà luôn là lựa chọn được ưu tiên hàng đầu của người bệnh. Theo đó, bạn có thể tham khảo cho mình một số mẹo sau đây:

• Cách chữa bệnh vảy nến bằng cây lược vàng: Chuẩn bị 5 – 6 lá lược vàng, rửa sạch cắt khúc rồi giã nát. Lọc lấy nước cốt chia đều thành 2 phần, dùng để uống trước bữa ăn khoảng 30 phút, ngày uống 2 lần. Áp dụng đều đặn trong 1 tuần sẽ thấy các triệu chứng bệnh thuyên giảm.
• Nghệ: Nghệ có đặc tính chống viêm, kháng khuẩn khá cao. Người bệnh có thể bổ sung nghệ vào làm gia vị cho các bữa ăn hàng ngày để giảm thiểu tình trạng vảy nến bùng phát và trở nên nghiêm trọng hơn.
• Bột yến mạch: Loại bột này có tác dụng làm giảm các kích ứng khó chịu trên da. Bạn hãy pha bột yến mạch vào nước tắm hoặc cho vào khăn mỏng và chà xát nhẹ lên vùng da bị bệnh để giảm sưng tấy, ngứa ngáy và làm dịu da.
• Dầu ô liu: Người bệnh sử dụng dầu ô liu bôi trực tiếp vào vùng da bị bệnh. Cách này có tác dụng giảm các triệu chứng khó chịu đồng thời cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho da, ngăn ngừa tình trạng vảy nến lan rộng.

Ưu điểm: An toàn, không gây tác dụng phụ khi sử dụng, tiết kiệm chi phí, hiệu quả tốt.

Nhược điểm: Không điều trị được bệnh tận gốc, chỉ phù hợp với trường hợp bệnh lý nhẹ.

Cách điều trị bệnh với thuốc Tây y

Sử dụng thuốc Tây y là một phương pháp đem đến hiệu quả nhanh chóng được nhiều người bệnh lựa chọn. Các nhóm thuốc được sử dụng phổ biến cho bệnh vảy nến là:

• Các loại thuốc bôi có tác dụng tại chỗ: Thuốc mỡ, thuốc Calcipotriol, nhóm thuốc kem hoặc mỡ loại retinoid hoặc các loại kem bôi dược liệu,… Những loại thuốc này giúp giảm nhanh tình trạng ngứa ngáy, khó chịu trên da đồng thời giúp kháng viêm, tiêu diệt các loại vi khuẩn trên da để ngăn ngừa tình trạng vảy nến lây lan và phát triển nặng hơn.

• Thuốc điều trị toàn thân: Thuốc bổ sung vitamin A acid, thuốc ức chế miễn dịch, nhóm thuốc Corticoid, thuốc tiêm sinh học,… Các loại thuốc này có công dụng giảm nhanh các triệu chứng khó chịu và cải thiện sức khỏe da.

Ưu điểm: Đem lại hiệu quả nhanh, thuận tiện cho việc sử dụng.

Nhược điểm: Dễ gây tác dụng phụ khi sử dụng không đúng cách hoặc sử dụng liên tục trong thời gian quá dài.

Cách chữa bằng quang trị liệu

Quang trị liệu là phương pháp giúp người bệnh loại bỏ nhanh chóng các triệu chứng ngứa ngáy, khó chịu và đau nhức trên da. Tia cực tím trong cách này còn có tác dụng làm giảm viêm nhiễm và làm chậm lại quá trình tái tạo da để ngăn ngừa tình trạng tăng sinh tế bào da.

Các phương pháp quang trị liệu phổ biến hiện nay là ánh sáng UVB, laser UVB, liệu pháp PUVA,… Tùy vào mức độ bệnh lý, thể bệnh mà mỗi người mắc phải cũng như nhu cầu của mỗi bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định cho họ sử dụng các phương pháp phù hợp.

Ưu điểm: Đem lại hiệu quả nhanh, được đánh giá là an toàn cho trẻ nhỏ và phụ nữ đang mang thai.

Nhược điểm: Tăng quá trình lão hóa và gây nguy cơ ung thư da cao.

Điều trị bệnh vảy nến theo y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, bệnh vảy nến xuất phát từ nguyên nhân do phong nhiệt, phong hàn, hệ miễn dịch suy yếu, huyết táo… Bên cạnh đó, một số tác nhân bên ngoài cũng tạo điều kiện thích hợp cho bệnh lý này phát triển mạnh hơn.

Các loại thuốc y học cổ truyền hoạt động theo cơ chế trị bệnh từ sâu bên trong cơ thể, nghĩa là chủ động loại bỏ các nguyên nhân gây bệnh từ bên trong, nâng cao sức khỏe tổng thể sau đó làm lành các tổn thương da bên ngoài. Đây là cơ chế hoạt động giúp điều trị vảy nến hiệu quả đồng thời hạn chế tối đa tình trạng bệnh lý tái phát sau một thời gian chữa.

• Ưu điểm: An toàn, lành tính vì thành phần đều là thảo dược tự nhiên, đem lại hiệu quả điều trị cao và lâu dài.
• Nhược điểm: Thời gian điều trị dài đòi hỏi sự kiên trì từ người bệnh; Hiệu quả của bài thuốc phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu làm thuốc, thầy thuốc, cơ địa người dùng; Cần đun sắc kỳ công, không tiện bảo quản hay mang đi xa…

Chế độ ăn uống hàng ngày là một trong những yếu tố có thể gây ra những ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng bệnh lý của mỗi người. Đặc biệt với bệnh vảy nến, nếu người bệnh lựa chọn phải loại thực phẩm không hợp có thể làm bệnh nghiêm trọng hơn. Do đó, việc xây dựng cho mình chế độ ăn uống phù hợp là điều vô cùng cần thiết với mỗi người bệnh.

Người bị vảy nến kiêng ăn gì thì tốt? Nếu bạn đang bị căn bệnh vảy nến hành hạ, hãy tránh xa những loại thực phẩm sau đây:

• Các loại thịt đỏ
• Sữa và những chế phẩm làm từ sữa
• Đồ ăn cay nóng, thực phẩm đông lạnh hoặc chế biến sẵn
• Hạn chế các loại đồ ngọt
• Không dùng rượu, bia, thuốc lá và các sản phẩm chứa chất kích thích có hại cho cơ thể.
• Các loại thực phẩm không tốt cho sức khỏe như các món ăn dễ gây kích ứng, khoai tây, bánh mì, cà tím, hoa quả họ cam quýt, socola,…
• Đồ ăn nướng, rán, chiên nhiều dầu mỡ

Người bị vảy nến nên ăn gì? Bên cạnh các loại đồ ăn cần kiêng kỵ thì người bệnh cũng cần có được cho mình những thực đơn tốt để bổ sung dưỡng chất cho cơ thể. Theo đó, bạn nên lựa chọn cho mình những thực phẩm sau:

• Những thực phẩm chứa nhiều Omega-3 như cá hồi, cá thu, cá basa,…
• Rau củ quả chứa nhiều beta-caroten
• Vừng đen và một số loại ngũ cốc
• Bông cải xanh
• Thực phẩm giàu kẽm như ngao, sò,…

Việc phòng bệnh như thế nào cũng là vấn đề được nhiều người bệnh tìm hiểu với mong muốn có thể ngăn ngừa và giảm bớt các triệu chứng khó chịu của bệnh. Để làm được điều này, người bệnh cần lưu ý một số điều sau:

• Duy trì tâm lý vui vẻ, thoải mái, tránh căng thẳng, mệt mỏi
• Sinh hoạt lành mạnh, có chế độ ăn uống khoa học.
• Vệ sinh cơ thể sạch sẽ, đúng cách mỗi ngày với sữa tắm phù hợp, không sử dụng sản phẩm có chất tẩy rửa mạnh.
• Hạn chế sử dụng các sản phẩm dễ gây dị ứng
• Bổ sung các dưỡng chất có lợi cho sức khỏe trong thực đơn hàng ngày.
• Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng trực tiếp, dùng kem chống nắng phù hợp khi ra ngoài.
• Theo dõi tình trạng da và tái khám khi thấy có những thay đổi nhất định.
• Uống đủ lượng nước cần thiết mỗi ngày.
• Luyện tập thể dục thể thao đều đặn để tăng cường sức khỏe chống lại bệnh tật.