Rạn Da

Rạn da (tên tiếng Anh: Stretch marks) là hiện tượng cơ thể xuất hiện các đường rãnh song song nhau. Chúng có màu hồng đỏ, nâu tím và dần chuyển sang trắng bạc. Những vết rạn này thường tập trung chính ở một số bộ phận như mông, đùi, ngực. 

Tình trạng này xảy ra do các mô dưới da thiếu liên kết và bị đứt gãy. Cụ thể là collagen và elastin, 2 yếu tố quan trọng hỗ trợ cho da. Da bị kéo căng trong thời gian dài sẽ dẫn đến các vết rạn.

Theo một số nghiên cứu, phụ nữ mắc rạn da nhiều hơn so với nam giới. Nhóm đối tượng có nguy cơ cao gặp tình trạng này gồm: 

• Phụ nữ mang thai (đặc biệt ở 3 tháng cuối thai kỳ): Da căng do tăng cân, phì một số bộ phận trên cơ thể. 
• Người bị béo phì: Mỡ dư thừa tích tụ nhiều ở các vùng bụng, hông, ngực, mông. Các vết rạn sẽ xuất hiện ở những khu vực này
• Thanh thiếu niên ở tuổi dậy thì: Hormone tăng trưởng đột ngột, tăng cân hoặc giảm cân bất thường.
• Người tập thể hình: Tập luyện thường xuyên ở mức độ cao, đặc biệt những động tác căng cơ có thể gây rạn da. 

Có thể phân biệt các kiểu rạn da dựa vào nguyên nhân và sắc tố da từng trường hợp như sau: 

• Vết rạn do mang thai, tăng cân (màu đỏ, hồng): Xuất hiện phổ biến ở phụ nữ 
• Vết rạn do mắc các bệnh lý: Hội chứng Cushing, Marfan
• Vết rạn có màu xám, đen: Xảy ra ở những người có làn da tối màu
• Vết rạn có màu xanh đậm, tía:  Xảy ra ở những người có làn da màu sẫm 

Nhiều người phát hiện các vết rạn trên da và không biết lý do tại sao? Thực tế, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này, điển hình như sau: 

• Khi mang thai: Những người bầu bí thường khó kiểm soát vấn đề cân nặng. Hầu hết phụ nữ khi mang thai đều tăng cân. Đặc biệt ở vùng bụng, da bị rạn nhiều nhất. Tiếp đến là đùi và mông. Căng da ở những khu vực này là để đáp ứng cho thay đổi kích thước tử cung, bào thai, trọng lượng tăng ở toàn bộ cơ thể. 
• Tuổi dậy thì: Độ tuổi có sự tăng trưởng và phát triển mạnh về chiều cao và cân nặng. Thường thì tỷ lệ nữ giới bị rạn da sẽ cao hơn ở nam giới. Các vùng da bị tích mỡ ở đùi và ngực sẽ dễ bị rạn khi tăng cân. Chiều cao tăng quá nhanh thì các vết rạn sẽ xuất hiện ở phần trên khớp xương. 
• Béo phì: Đối tượng béo phì hoặc tăng trưởng cân nặng đột ngột rất dễ phải đối mặt với tình trạng này. Khi đó, mỡ thừa tích tụ dưới da, đặc biệt các vùng da đùi, mông, bụng sẽ khiến da bị căng. 
• Sử dụng thuốc: Dùng thuốc có chứa dẫn xuất Corticoid với liều lượng lớn trong thời gian dài có thể dẫn đến rạn da. Do lượng collagen trong cơ thể suy giảm. 
• Bệnh lý: Một số bệnh lý như hội chứng Marfan, hội chứng Cushing, rối loạn tuyến thượng thận có khả năng gây ra rạn nứt da. Cụ thể, hội chứng Marfan sẽ khiến độ đàn hồi của da bị giảm, hội chứng Cushing làm cơ thể sản sinh ra nhiều hormone gây tăng cân, gãy các mô liên kết ở dưới da.
• Di truyền: Nếu trong gia đình, người thân có tiểu sử bị rạn da, rất có thể bạn sẽ mắc phải. Tuy nhiên, trường hợp này được ghi nhận với tỷ lệ thấp. 
• Tập gym: Việc tập luyện nhiều trong thời gian dài hoặc quá sức sẽ khiến cho các vùng cơ bị căng. Điều này sẽ gây ra hiện tượng da bị rạn, đặc biệt ở các vùng căng cơ. 

Ngoài các yếu tố trên, bạn có thể bị suy yếu da do mắc bệnh mãn tính lâu ngày, phẫu thuật nâng ngực, giảm cân đột ngột,... cũng sẽ xuất hiện tượng rạn nứt da. 

Biểu hiện của rạn da rất dễ để nhận biết. Các vết rạn thường tập trung ở vùng bụng, mông, đùi của nữ giới, thắt lưng, bắp đùi, hông đối với nam giới. Một số dấu hiệu điển hình như sau: 

• Các vệt dài, có màu trắng mờ, hồng nhạt, đỏ hoặc nâu tuỳ theo mức độ 
• Ở các vết rạn, bạn sẽ cảm thấy ngứa nhẹ 
• Khi sờ tay vào cảm thấy lõm, đối với trường hợp rạn nhẹ thì sẽ không thấy sự khác biệt này 
• Các vết rạn bao phủ khắp khu vực da bị tác động, trông mất thẩm mỹ 

Tuỳ vào nguyên nhân và thời gian da bị rạn mà các dấu hiệu sẽ thay đổi, không phải trường hợp nào cũng giống nhau. Cụ thể: 

• Giai đoạn 1: Các vết rạn sau khoảng 1-2 năm đầu tiên, sẽ có màu hồng nhạt, đỏ hoặc nâu tím, tạo thành các đường song song với nhau và có ranh giới dạng lượn sóng .
• Giai đoạn 2: Vết rạn đỏ dần teo lại, ở đường ranh giới không có lông và tuyến bã. 
• Giai đoạn 3: Các vết rạn sẽ dần teo hẹp lại và mờ theo thời gian.