Các Loại Mụn Trên Mặt: Cách Phân Biệt Và Biện Pháp Điều Trị

Mụn là vấn đề phổ biến về da mà bất cứ ai trong chúng ta đều từng ít nhất một lần trải qua. Các nốt mụn có thể xuất hiện ở tuổi dậy thì cho tới khi trưởng thành và già đi. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về các loại mụn trên mặt và cách nhận biết chúng. Hiểu được điều này, Nhất Nam Y Viện sẽ chia sẻ đến bạn những hình ảnh các loại mụn trên mặt và những thông tin liên quan khác. 

Các loại mụn trên mặt phổ biến nhất

Mụn là những nốt nổi cộm trên da với kích thước đa dạng, thường xuất hiện chủ yếu ở vùng mông, ngực, mặt, cằm, cổ, lưng,… Mỗi loại mụn sẽ gây ra những triệu chứng khác nhau, có thể gây viêm, sưng đau hoặc không. Mụn là tình trạng da liễu phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi, giới tính nhưng chủ yếu là ở giai đoạn dậy thì. Vậy trên mặt có những loại mụn nào, cách nhận biết các loại mụn trên mặt ra sao? Theo đó, trên mặt chúng ta thường có những loại mụn sau: 

Mụn đầu đen

Trong các loại mụn trên mặt và cách điều trị thì đây có lẽ là loại mụn cứng đầu nhất. Mặc dù không gây viêm, sưng và nhân mụn thường nhô lên trên bề mặt da. Vậy nên khi tiếp xúc với oxy, chúng sẽ biến đổi thành màu đen nên gọi là mụn đầu đen. 

Xem thêm: 11 Cách Trị Mụn Đầu Đen Ở Mũi Hiệu Quả Bạn Nên Áp Dụng

Cách nhận biết loại mụn này y như tên gọi, chúng sẽ xuất hiện với những lỗ nhỏ li ti, nhân mụn hở đầu mụn có màu đen với kích thước chỉ từ 1 – 2mm. Mụn đầu đen thường xuất hiện khá nhiều nhất là ở vùng mũi, trán, 2 bên má, cằm, vai và lưng. Mụn hình thành do sự tích tụ bã nhờn, tế bào chết khiến lỗ chân lông giãn nở đẩy nhân mụn lên. 

Mụn đầu trắng

Mụn đầu trắng (mụn cám) là khởi đầu của tất cả các loại mụn trên mặt. Loại mụn này thường khá lành tính nhưng nếu nặn hoặc khiến da bị tổn thương sẽ dễ gây viêm nhiễm. Mụn cám có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, giới tính nhưng nhiều nhất vẫn là tuổi dậy thì, người đang mang thai hoặc có thói quen sống thiếu lành mạnh. 

Người ta thường nhận biết mụn đầu trắng thông qua các dấu hiệu như kích thước mụn nhỏ, chỉ từ 1 – 2mm. Mụn nhô lên khỏi bề mặt da hoặc ẩn dưới lớp biểu bì khiến da trông sần sùi nhưng không bị đau nhức. 

Tương tự như mụn đầu đen, mụn đầu trắng thường xuất hiện nhiều ở vùng cằm, 2 bên má, trán và vùng mũi. Mụn hình thành do sự tích tụ tế bào chết, bã nhờn, bụi bẩn lâu ngày gây bít tắc lỗ chân lông. 

Mụn ẩn

So với các loại mụn trên khuôn mặt thì mụn ẩn là loại mụn phổ biến nhất. Chúng thường nằm ẩn dưới lớp biểu bì nên khó nhận thấy bằng mắt thường. Vùng da bị mụn lúc này sẽ trở nên thô ráp, sần sùi, trông mất thẩm mỹ. 

Dấu hiệu nhận biết mụn ẩn khá đơn giản vì chúng thường xuất hiện dưới da với kích thước nhỏ. Mụn thường mọc thành từng đám, lan rộng, không gây viêm nhưng khi sờ vào có cảm giác sần sùi. Mụn ẩn hình thành nhiều nhất ở vùng trán, quai làm, cằm, hai bên má và quanh miệng. 

Các yếu tố như lỗ chân lông to, rối loạn nội tiết tố, chế độ ăn uống thiếu khoa học, khả năng giải độc cơ thể suy giảm,… chính là nguyên nhân hình thành nên mụn ẩn. 

Mụn trứng cá là một trong các loại mụn trên mặt phổ biến

Mụn trứng cá là dạng bệnh nang lông tuyến bã nhờn với các tổn thương da do tăng tiết chất bã nhờn, đọng lại tại lỗ chân lông kèm theo hiện tượng viêm ở nang lông. Mụn trứng cá xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhất là tuổi dậy thì và những người có làn da dầu. Trường hợp không điều trị đúng, không tuân theo chỉ định từ bác sĩ có thể khiến tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng, để lại di chứng khó chữa như sẹo. 

Mụn trứng cá thường có kích thước nhỏ, khi sờ thấy cộm, có mủ và cảm giác đau nhức. Mụn hình thành nhiều ở vùng cằm, mũi, trán và má. Nguyên nhân gây nên mụn trứng cá thường là do thói quen vệ sinh da không sạch, không đúng cách dẫn tới lỗ chân lông bít tắc, tuyến bã nhờn hoạt động quá mức, nội tiết tố thay đổi,… 

Mụn bọc

Mụn bọc là mụn viêm, có đầu chứa mủ trắng, vàng và kèm theo máu, bị sưng đỏ và gây đau nhức. Đây là một trong số các loại mụn trên mặt ở tuổi dậy thì phổ biến, chúng có thể gây biến chứng sau mụn, nhất là để lại thâm, sẹo lồi, sẹo lõm rất mất thẩm mỹ. 

Mụn bọc có kích thước lớn với đầu có máu, mủ, gây đỏ, sưng viêm và đau nhức. Mụn có thể mọc thành từng cụm hoặc riêng lẻ, ban đầu sẽ khá cứng, khó vỡ, bị sưng nhưng sau đó khi nhân mụn trồi lên sẽ mềm hơn và rất dễ vỡ. 

Loại mụn này sẽ xuất hiện nhiều ở vùng mũi, trán, má và cằm. Nguyên nhân là do cơ thể bị rối loạn hormone, chức năng bài tiết hoặc do bị stress kéo dài, lỗ chân lông bít tắc gây ra. 

Mụn nang

Trong các loại mụn trên mặt thì mụn nang được xem là trường hợp nặng nhất của mụn trứng cá và có thể gây ra biến chứng. Mụn có kích thước lớn, sưng to trên bề mặt da, kèm theo đó là hiện tượng sưng đỏ, gây đau nhức và cực kỳ khó chịu. 

Nếu không may bị vỡ ra, chúng sẽ gây nhiễm khuẩn cho các vùng da xung quanh. Từ đó làm xuất hiện nhiều mụn hơn và kể cả khi đã điều trị khỏi thì mụn nang vẫn để lại những tổn thương khá sâu trên da. 

Mụn nang thường xuất hiện ở mặt, lưng, ngực hoặc cổ. Chúng nổi thành từng cục to sưng đỏ, bên trong có thể chứa mủ hoặc không. Khi mới phát triển, mụn chỉ sưng tấy nhưng sau đó chuyển qua dạng nang cứng, chứa nhiều dịch, đặc biệt là dịch nhầy có mủ màu trắng. 

Nguyên nhân hình thành mụn nang được cho là do sự tức nghẽn lỗ chân lông, vi khuẩn, bã nhờn, bụi bẩn lâu ngày gây viêm nhiêm. Cộng thêm sự thay đổi nội tiết tố bên trong cơ thể hoặc do việc dùng mỹ phẩm sai cách, không đảm bảo chất lượng, khiến da bị nhiễm corticoid,… 

Mụn đinh râu – mụn nhọt

Mụn đinh râu, mụn đầu đinh hay còn gọi là mụn nhọt. Trong tất cả các loại mụn trên mặt thì đây là loại mụn nguy hiểm nhất, khi sờ vào có cảm giác nóng, rất đau. Người bị mụn đinh râu, mụn nhọt sẽ cảm thấy mệt mỏi, sốt cao, nếu không chữa sớm mụn sẽ nổi to, có khả năng nhiễm trùng, gây tắc mạch, tử vong. 

Loại mụn này nhận biết khá dễ dàng bởi chúng thường gây sưng to, tụ mủ, ngòi đen như đinh. Nếu ở trên mặt, chúng sẽ xuất hiện chủ yếu ở vùng môi, mũi và cằm. Mụn đinh hình thành do nhiễm trùng từ việc nặn những loại mụn khác sai cách hoặc bị xước trên da do bệnh lý khác. 

Mụn thể thao (mụn mechanica)

Đây là loại mụn hình thành do sự kết hợp giữa ma sát, nhiệt độ và tắc nghẽn của bã nhờn vi khuẩn, bụi bẩn từ việc đội ngũ bảo hiểm hoặc dạng mũ chơi thể thao nhiều. Mụn thể thao rất dễ tái phát, lây lan nhất là vào mùa hè nóng nực, đổ nhiều mồ hôi. 

Tham khảo: Cách trị mụn đá hiệu quả, an toàn nhất

Mụn mechanica hình thành nhiều ở vùng trán gần chân tóc, quanh quai hàm, cằm và có thể xuất hiện ở cả vùng lưng. Đối tượng thường bị mụn mechanica là những vận động viên, vì họ thường dùng mũ bảo hộ và ra nhiều mồ hôi. Ngoài ra, mụn có thể xuất hiện do mặc đồ quá chật, đeo dây balo, đeo băng đầu quá lâu. 

Mụn thịt

Khi nói đến những loại mụn trên mặt, chúng ta không thể bỏ qua mụn thịt. Loại mụn này là những u nang nhỏ lành tính có chứa keratin của ống tuyến mồ hôi eccrine, thường mọc thành từng đám trên 1 số vùng da nhất định. 

Mụn thịt có màu trắng hoặc gần giống với màu da, nổi thành nốt liti với kích thước cực nhỏ chỉ 1 – 3mm. Khi sờ vào sẽ có cảm giác hơi cứng và sần sùi, không đau cũng không ngứa. Mụn thịt cần được điều trị, chúng không thể tự biến mất, thậm chí còn có xu hướng lây lan nhiều hơn nếu không có biện pháp khắc phục kịp thời. 

Vị trí thường xuất hiện của mụn là quanh mắt, nách, cổ, mông, cơ quan sinh dục, sau gáy, bụng,… Mặc dù không nguy hiểm, không gây đau nhưng chúng làm làn da trở nên kém sắc, phá vỡ cấu trúc của da. 

Được biết, nguyên nhân gây nên mụn thịt là do rối loạn hormone và thường xuất hiện ở người có làn da dầu. Ngoài ra còn có thể là do tiếp xúc với tia cực tím, sóng điện tử, bị căng thẳng, stress, ăn uống không khoa học,… 

Mụn cóc

Mụn cóc (mụn hạt cơm) hình thành do cơ thể bị nhiễm HPV thông qua những tổn thương trên da. Thời gian ủ bệnh thường kéo dài khoảng 6 – 12 tháng nhưng đây là loại mụn lành tính và có thể tự rụng sau một thời gian. 

Trường hợp mụn có những biểu hiện bất thường thì bạn nên tới bệnh viện da liễu để thăm khám, xử lý sớm. Cho những bạn chưa biết, mụn cóc có màu trắng với kích thước to nhỏ không đều. Khi xuất hiện chúng sẽ nổi lên trông khá sần sùi, gồ ghề và mất thẩm mỹ. Mụn chủ yếu xuất hiện ở tay, chân, bộ phận sinh dục và ít khi mọc trên mặt. 

Nguyên nhân hình thành mụn cóc là do hệ miễn dịch suy yếu, sử dụng chung đồ cá nhân với người khác hoặc do môi trường sinh sống không đảm bảo vệ sinh. 

Biện pháp điều trị các loại mụn trên mặt

Sau khi đã phân biệt được các loại mụn trên mặt, các bạn cần xác định chính xác loại mụn mà mình đang gặp phải để có cách điều trị hợp lý. Dưới đây là một số cách điều trị mụn trên mặt mà bạn có thể tham khảo áp dụng. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn, mọi người nên tới bệnh viện da liễu thăm khám và nghe bác sĩ tư vấn cách xử lý mụn chuẩn y khoa, tránh bị gặp biến chứng, nhất là với mụn viêm. 

Làm sạch da kỹ

Hàng ngày bạn cần tẩy trang và rửa mặt thật sạch kể cả khi không trang điểm hay không ra ngoài. Lưu ý nên dùng sữa rửa mặt có độ pH phù hợp đều đặn 2 lần vào sáng và tối. Điều này sẽ hạn chế nguy cơ khiến da bị mất độ ẩm tự nhiên cũng như hỗ trợ tốt cho việc loại bỏ bã nhờn, bụi bẩn, vi khuẩn trên da, giúp lỗ chân lông thông thoáng hiệu quả. 

Tìm hiểu thêm: Có Nên Đi Spa Nặn Mụn Không, Cần Lưu Ý Những Gì?

Ngoài việc sử dụng tẩy trang, sữa rửa mặt, các bạn cũng nên tẩy tế bào chết cho da đều đặn tuần 2 – 3 lần. 

Thực hiện các bước chăm sóc da đúng cách

Tuyệt đối không tự ý nặn mụn nếu không có kinh nghiệm hoặc kỹ thuật, kiến thức. Bởi nếu nặn không đúng cách có thể làm mụn bị viêm nặng nề hơn, tăng nguy cơ bị nhiễm trùng, thâm da và để lại sẹo. Bên cạnh đó, chị em cũng cần hạn chế sờ tay lên mặt. Sau khi làm sạch da mặt xong cần chú ý dưỡng ẩm cho da bằng toner, serum và kem dưỡng da phù hợp. 

Xây dựng lối sống lành mạnh

Khoa học đã chứng minh việc hình thành nếp sống khoa học, tích cực, có thói quen ngủ sớm trước 11 giờ và ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày sẽ hạn chế nguy cơ bị mọc mụn tốt. Cũng theo khuyến cáo, để tránh bị mụn thì mọi người nên loại bỏ đồ ăn dầu mỡ, thực phẩm cay nóng, chất kích thích ra khỏi thực đơn. Thay vào đó nên ăn nhiều rau, trái cây và uống nhiều nước để da thanh thải độc tố tốt, tăng cường sức đề kháng hiệu quả. 

Dùng mỹ phẩm phù hợp

Hãy chọn mua và sử dụng những dòng mỹ phẩm phù hợp để hạn chế nguy cơ bị tái phát mụn. Với da mụn, các bạn nên ưu tiên sử dụng những sản phẩm được chiết xuất từ thiên nhiên có thành phần lành tính. Thêm vào đó nên chọn những sản phẩm không gây bí mặt, thẩm thấu nhanh, không gây kích ứng da. 

Điều trị bằng thuốc theo đơn kê của bác sĩ

Hiện nay có rất nhiều loại thuốc uống và thuốc bôi ngoài da có công dụng trị mụn. Các loại thuốc bôi thường là dạng kem, gel để làm giảm viêm nhiễm, ngừa mụn tái phát với các thành phần chủ yếu như Retinol,  Azelaic Acid, Benzoyl Peroxide, Salicylic Acid,… Còn thuốc uống trị mụn sẽ được dùng trong trường hợp nặng hơn và có cả thuốc kháng sinh. Tuy nhiên khi sử dụng thuốc uống thì nên tránh kết hợp với Benzoyl Peroxide và Retinol. 

Lưu ý, kể cả thuốc bôi hay thuốc uống, trước khi dùng đều nên tham khảo ý kiến của bác sĩ và không nên lạm dụng, hãy uống theo liệu trình được chỉ định. 

Dùng kem chống nắng

Các bạn nên thoa kem chống nắng dành cho da mụn mỗi ngày, tốt nhất nên dùng loại có độ SPF trên 30. Bên cạnh đó, cần che chắn cho da kỹ khi đi ngoài trời nắng để bảo vệ da tốt hơn. Đồng thời nếu không có việc gì gấp nên tránh ra ngoài vào khoảng từ 10h – 16h hàng ngày. 

Áp dụng liệu pháp công nghệ cao trị mụn

Ở cách trị mụn bằng công nghệ cao sẽ phổ biến với những phương pháp sau:

• Peel da hóa học: Là phương pháp sử dụng chất hóa học tác động lên da, giúp da sạch, loại bỏ hoàn toàn dầu thừa, bụi bẩn, tế bào chết, nhanh khô cồi mụn. Song song với đó, peel da còn hỗ trợ tăng sinh tế bào mới, loại bỏ lớp da cũ, để da căng bóng, mịn màng hơn. 
• Laser: Đây là loại ánh sáng có khả năng tác động sâu vào da nhằm tiêu diệt ổ vi khuẩn gây mụn, làm giảm sưng và hạn chế tuyến bã nhờn hoạt động quá mức. Nếu thực hiện đúng các, laser sẽ hạn chế nguy cơ để lại sẹo và tránh để mụn tái phát.
• Liệu pháp ánh sáng: Sử dụng nguồn năng lượng ánh sáng xanh phù hợp chiếu lên da nhằm tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, điều tiết bã nhờn, kích thích sản sinh collagen và giúp da tái sinh. 

Nhất Nam Y Viện vừa giúp bạn liệt kê và phân biệt các loại mụn trên mặt cũng như tư vấn một số cách trị mụn an toàn, hiệu quả. Trong trường hợp làn da bạn đang có mụn, hãy khoan áp dụng các phương pháp trên mà cần tới gặp bác sĩ xin tư vấn lựa chọn cách chữa phù hợp nhất. Mong rằng bạn sẽ sớm có một làn da căng bóng, mịn màng và sạch mụn. 

Tham khảo thêm:

• Mụn tuổi dậy thì có tự hết không?
• Vì sao nhiều người không có mụn?